Research Information System
Tarih Araştırmaları Dergisi ( (TAD), Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, vol.29, no.47, pp.83-102, 2010 (National Refreed University Journal)
Öz
Osmanlı toplumu’nda kadın ve kadına bakış açısı geleneksel ve dinsel
kısıtlamalar ile şekillenmiş ve Tanzimat dönemine kadar bu durum devam etmiştir.
Tanzimat dönemiyle birlikte kadının statüsü tartışılmaya başlanmış ve kabul edilen
yeni yasalarla kadının lehine düzenlemeler yapılmıştır. Eğitimin öneminin
anlaşılmasıyla birlikte, toplumu şekillendiren kadınların eğitimi üzerinde durulmuş
olmakla birlikte, geniş kitleler bu eğitim olanaklarından yeterince
yararlanamamıştır. 1876 Anayasası ile din ve mezhepten doğan konular dışında,
hak ve ödevler bakımından kadın-erkek arasındaki eşitlik teorik olarak sağlanmış
ise de uygulamada sağlanamamıştır. II. Meşrutiyet döneminde kadın sorunları
özgürlük bağlamında geniş boyutlarda tartışılmış, I. Dünya savaşı yılları da
kadınların ekonomik hayata girmesini sağlamıştır.
Sosyal, siyasal ve toplumsal çöküşün gözlemlendiği Osmanlı’da hapishaneler
konusu da önemli bir sorun olmuştur. Kadın hapishanelerinin her yerde olmayışı, bu
iş için evlerin kiralanması, gardiyan sorunu, mevcut kadın hapishanelerindeki
sağlıksız koşullar ve güvenlik sorunları sıkça gündeme getirilmiştir. Anneleriyle
birlikte hapishanede kalmak zorunda olan çocuklar da sıkıntı yaratmış olup sorun
üzerinde durulmuş fakat çözüm üretilememiştir. Devlet bu önemli sorunları ortadan
kaldırmak için yeni kadın hapishanelerinin yapılmasını istemişse de bunu
gerçekleştirememiştir. Kadın konusundaki bütün bu sorunların çözümü Cumhuriyet
dönemine kalmıştır.
Sonuç olarak, bu çalışmada Osmanlı’da kadının durumu ve kadın
hapishanelerindeki sorunlar tespit edilerek, devletin bu alanda yaptığı çalışmalar
ortaya konulmuştur.