Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği, BUHASDER Kongresi, Antalya, Turkey, 24 - 28 November 2021, pp.357
Giriş ve Amaç: COVID-19
pandemisi, sağlık çalışanlarının sağlığı açısından önemli bir risk
oluşturmuştur. Bu tanımlayıcı araştırmanın amacı, çalışan sağlığı birimi
tarafından aktif temaslı takibi ve vaka izlemi yapılan ve yaklaşık 6000
çalışanı olan bir üniversite hastanesinde COVID-19 tanısı alan sağlık
çalışanlarının özelliklerini sunmaktır. Yöntem Tanımlayıcı bir çalışmadır.
Çalışan sağlığı birimi, hastanede PCR pozitif saptanan sağlık çalışanlarını
aktif biçimde takip etmiştir ve dış kurumlarda tanı alan sağlık çalışanları
birime bildirilmiştir. Tanı alan sağlık çalışanları telefonla aranmıştır ve
demografik özellikleri, semptomları, risk faktörleri ve olası enfeksiyon
kaynakları standart bir form aracılığıyla sorgulanmıştır. Çalışanlar işe
dönüşlerine dek izlenmişlerdir ve Sağlık Bakanlığı’nın rehberlerinde işe dönüş
öncesi negatif PCR gerekliliği kaldırıldığında hastanenin enfeksiyon kontrol
komitesine danışılarak 48 saat arayla ardışık iki negatif PCR testi görüldükten
sonra izolasyonları sonlandırılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler sayı, yüzde,
ortalama ve standart sapmalarla sunulmuştur. Bulgular 18 Mart 2020-7 Kasım 2021
tarihleri arasında hastanede toplam 16944 yeni COVID-19 olgusu PCR pozitif
saptanmıştır ve hastane çalışanlarında toplan 1319 COVID-19 enfeksiyonu tanısı
konmuştur (atak hızı %22,0) ve bunların 20’si reenfeksiyondur (%1,5). Temaslı
takibi ile 318 olgu henüz asemptomatik iken belirlenmiştir. Sağlık
çalışanlarında hastalık insidansının seyri, hastanenin salgın eğrisine paralel
seyretmiştir. COVID-19 tanısı alan sağlık çalışanlarının yaş ortalaması
35,3±9,6 yıldır, %34,8’i 20-29 yaş aralığındadır, %58,1’i kadındır ve
mesleklere dağılımda ilk üç sırada %27,1 ile hemşireler, %23,5 ile destek
personeli ve %17,1 ile hekimler, şeklindedir. Olası kaynağına dair öyküsü
bilinen 1051 enfeksiyonun %75,5’inde bir kaynak, geri kalanında birden fazla
olası kaynak söz konusudur: %40,5 aile üyeleri/sosyal çevre, %30,8 hasta, %18,4
iş arkadaşı, %16,9 toplu taşıma riskli temas öyküsü bulunmaktadır. Aşıların
henüz etkisinin olmadığı Mart-2020-Şubat 2021 döneminde kaynağın aile/ sosyal
çevre olma oranı %37,4 iken Mart-Haziran 2021 döneminde %55,8’e yükselmiştir (p<0,05).
Kaynağın hasta olma oranı aynı dönemlerde sırasıyla %33,1’den %19,9’a, iş
arkadaşı olma oranı %20,3’ten %8,8’e gerilemiştir (p<0,05). Sadece 42’si
(%4,0) enfeksiyonu asemptomatik olarak geçirmiştir. Tanı alan çalışanların
%15,6’sı semptomların başladığı günde, %32,0’si bir gün sonra tanı almıştır.
Bir çalışan COVID-19 nedeniyle ölmüştür ve tanısı postmortem konmuştur.
Tartışma ve Sonuç Pandemi sırasında sağlık çalışanlarının önemli bir kısmı COVID-19
tanısı almıştır. Aşıların yürürlüğe girmesinin ardından enfeksiyon kaynağı
olarak aile üyesi/sosyal temasların oranı artarken hastanedeki hastalar ve iş
arkadaşlarının oranı azalmıştır. Sağlık çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği
açısından, risk altındaki sağlık çalışanlarının yakından takibi önemlidir.