Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, no.32, pp.235-256, 2019 (International Refereed University Journal)
The
body is both the carrier of physiological human existence and of sociocultural
values and beliefs. The body is a concern for various disciplines in the modern
world and is also an important subject of linguistics and culture studies.
Language, one of the main elements constituting the culture of a society,
enables the accumulation of experiences and their transfer to future
generations. Proverbs and idioms are linguistic tools enhancing expressive
power and revealing of the lifestyle, tendencies, beliefs, traditions, and
values of a culture. Through studies of proverbs and idioms, the importance and
value that society attributes to certain incidents, cases, and situations can
be analyzed. This study aims to examine the fact of the body in Turkish
proverbs and idioms. The Turkish Language Association’s Dictionary of Proverbs
and Idioms was selected as the research population and screened, then proverbs
and idioms were categorized based on their meaning and reviewed using the
content analysis method. The findings are interpreted and suggestions are made
for further studies.
Keywords:
Body, Culture, Body Studies, Proverb, Idiom
İnsanın
fizyolojik varlığının taşıyıcısı olan beden, toplumsal yönüyle de kültürel
değer ve inançların taşıyıcısıdır. Çağcıl dünyada birçok disiplinin ilgi
alanına giren beden, dilbilim ve kültür araştırmalarının önem atfettiği çalışma
konularından biridir. Bir toplumun kültürünü oluşturan temel unsurlardan olan
dil, o toplumun deneyimlerinin biriktirilmesini ve kuşaktan kuşağa aktarılmasını
olanaklı kılmaktadır. İfade gücünü zenginleştiren dilsel araçlar olan atasözleri
ve deyimler; bir kültürün yaşam biçimi, yönelimleri, inançları, gelenekleri ve
değerleri hakkında bilgi veren söz yapılarıdır. Atasözü ve deyim araştırmaları
aracılığıyla bir kültürün belirli olay, olgu ve durumlara yüklediği önem ve
değeri analiz etmek mümkündür. Bu çalışma, Türkçede beden olgusunun yerini
atasözleri ve deyimler üzerinden mercek altına almayı amaçlamaktadır. Çalışma
kapsamında Türk Dil Kurumu Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü araştırma evreni
olarak seçilmiş, gerçekleştirilen sözlük taraması sonucunda ulaşılan atasözleri
ile deyimler anlamlarına göre kategorilere ayrılmış ve içerik analizi yöntemiyle
incelenmiştir. Çalışmanın sonuç
bölümünde bulgular yorumlanmış ve ileriki çalışmalar için öneriler sunulmuştur.
Anahtar
Kelimeler: Beden, Kültür, Beden Araştırmaları, Atasözü,
Deyim