Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Psikiyatri Dergisi, cilt.30, ss.191-199, 2019 (SSCI İndekslerine Giren Dergi)
Amaç:
Obsesif Kompulsif Bozukluk’ta (OKB) gözlenen istemdışı deneyimlerin
yorumlanmasında kritik bir role sahip bilişsel yanlılıkları değerlendirmek
üzere ilgili alanyazında sık kullanılan popüler ölçüm araçlarından biri olan
Obsesif İnançlar Anketi’nin (OİA) önce 44 maddeye; yakın zamanda ise 20 maddeye
ve hatta en son 9 maddeye indirgenerek kullanılmaya başladığı dikkat
çekmektedir. Birçok açıdan pratiklik sağlayan bu aracın ülkemizde ise 44
maddelik versiyonu kullanıldığından, bu çalışmada iki kısa formun iki ayrı
yetişkin örneklemdeki psikometrik özelliklerini incelemek amaçlanmıştır.
Yöntem:
Çalışmada iki ayrı yetişkin örneklem grubunun OİA ile birlikte OKB belirtileri,
benlik ikilemi ve düşünce-eylem kaynaşmasına dair doldurdukları ölçüm
araçlarından faydalanılmıştır.
Bulgular:
Yapılan açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, kabul edilebilir
içsel tutarlık katsayıları ile Türkçe OİA-20 ve OİA-9’un orijinal çalışmalara
benzer faktör yapılarına sahip olduğunu ve yapılan ekstra model testleri ise
her iki formun hem alt boyut puanlarının hem de toplam puanlarının
kullanılabileceğini göstermiştir. Ayrıca OKB belirti düzeyleri ile benlik
ikilemi ve düşünce-eylem kaynaşması ile bu bilişsel yanlılıklar arasında
beklenen şekilde anlamlı korelasyonel ilişkiler olduğunu görülmüştür.
Sonuç:
Nihayetinde bu bulgular, Türkçe OİA-20 ve OİA-9’un yapı ve eş zaman geçerliğine
ve tatminkar güvenirliğe sahip olduğuna işaret etmektedir.
Anahtar terimler: Obsesif Kompulsif Bozukluk, Obsesif davranış, Obsesif İnançlar Anketi, Psikometrik özellikler
Objective: In order to assess specific cognitive
biases which play critical roles in appraisal process of intrusive experiences
observed in Obsessive Compulsive Disorder (OCD), the Obsessive Beliefs
Questionnaire (OBQ) is one of the popular measures first designed with 44 items
and then, it was abbreviated into 20 and finally 9 items. Since we only have
its 44-item version in Turkey, this study aimed to examine psychometric
properties of these two short OBQ forms in community sample.
Method: We included data sets of two adult samples on
measures of obsessive beliefs, OCD symptoms, self-ambivalence as well as
thought action fusion.
Results: The results of explanatory and confirmatory
factor analyses showed that Turkish OBQ-20 and OBQ-9 had similar factor
structures to the original studies, and the results of model testing analyses
revealed that both scores of total questionnaire and subdimensions can be used
for assessment. Furthermore, there were significant and positive correlations
among two obsessive belief measures, and instruments on self-ambivalence and
thought-action fusion.
Conclusion: In sum, these findings point out that
Turkish OBQ-20 and OBQ-9 had construct and concurrent validity as well as
satisfactory internal consistencies.
Keywords: Obsessive Compulsive Disorder, Obsessive Behaviors, Obsessive Beliefs Questionnaire, Psychometric Properties