19. ULUSAL HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİ KONGRESİ, Edirne, Turkey, 3 June - 04 July 2021, pp.22
22
19. ULUSAL HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİ KONGRESİ
Üniversite Öğrencilerinde Gıda Okur Yazarlığı, Etiket Okuma ve Beslenme Davranışlarının
Belirlenmesi
Dr. Renginar ÖZTÜRK DÖNMEZ 1
, Prof. Dr. Aynur UYSAL TORAMAN1
, Öğr. Yazın BASKAN1
, Öğr.
Onur CEYLAN1
1Ege Üniversitesi,
Amaç: Bu araştırmanın amacı, bir üniversite öğrencilerinin, genç yetişkin yaş grubundaki öğrencilerinin gıda
okuryazarlığı, etiket okuma alışkanlığı, beslenme davranışları ve ilişkili faktörleri belirlemektir. Gereç ve Yöntem:
Bu tanımlayıcı ilişkisel tipteki araştırmanın evrenini 2019-2020 yılında İzmir’de yer alan bir üniversitenin öğrenci
köyünde kalan 18-29 yaş grubundaki öğrenciler oluşturmuştur (N=1600). Araştırma örneklemini gönüllü katılım
ile 324 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma verileri üniversite öğrencilerin kişisel bilgileri, gıda
okuryazarlığı, etiket okuma ve beslenme alışkanlarını içeren “Birey Bilgi Formu(17 soru)” ve “Gıda Okuryazarlığı
Kısa Formu” (GOKF) ile toplanmıştır. GOKF’dan en az 9, en fazla 52 puan alınmaktadır. Puan artıkça gıda
okuryazarlığı artmaktadır. Araştırmanın yürütülmesi için etik kurul izni alınmıştır. Analizde sayı-yüzde-ortalama,
t-test ve varyans analizi kullanılmıştır. Bulgular: Öğrenci köyünde kalan üniversite öğrencilerinin yaş ortalaması
21.08±2.04 olup, %70.7’si kadındır. Öğrencilerin %21.1’i Tıp, %19.1’i Mühendislik ve %14.2’si Hemşirelik
fakültesinde öğrenim görmekteydi. Öğrencilerin %25.6’sı 1 yıldan daha az, %20.7’si 4 yıldır öğrenci köyünde
kalmaktaydı. Öğrencilerin %71.3’ü normal kiloda olup, %58’i kendilerini “kısmen” bilinçli bir gıda tüketici olarak
algılamakta, %37’si gıda ile bilgiyi aile-arkadaştan, %31.8’i sosyal medyadan almaktaydı. Paketli ürün satın
alırken öğrencilerin %53.1’i etiketini çoğunlukla okumakta, %33’ü etiketi okuduktan sonra ürünü almaktan
vazgeçmektedir. Öğrenciler gıda ürünü satın alırken en fazla oranda son kullanma tarihi (%77.8), hijyenhazırlanma koşulları (%54) ve ürünün fiyatına (%48) dikkat etmekteydi. Üniversite öğrencilerinin %33’ü her
zaman kahvaltı yapmakta, %54.6’sı tatmadan önce tuz dökmekte, %21.6’sı en az bir öğünde meyve, sebze,
%27.8’si hayvansal gıda tüketmekte, %93.5’i bazen televizyon ve bilgisayar karşısında yemektedir. GOKF toplam
puan ortalaması 35.54±6.28’di. Öğrencilerin kendilerini bilinçli gıda tüketici olarak görüp görmedikleri, etiket
okuma sıklığı ve gıdalar ile bilgi edindikleri kişi/yere göre gıda okuryazarlığı puanının farklılaştığı belirlenmiştir
(p<0.05). Sonuç ve Öneriler: Üniversite öğrencilerin çoğunluğunun normal kiloda olduğu, orta düzeyde gıda
okuryazarlığına sahip oldukları, gıda etiketi okuma tutumlarının istendik olmasına karşın, beslenme
davranışlarının geliştirilmesi gerekmektedir.Öğrencilere gıda okur yazarlığı farkındalığı artırmaya yönelik
eğitimler yapılması önerilir.
ANAHTAR KELİMELER: üniversite öğrencisi, gıda okuryazarlığı, etiket okuma, beslenme.