29 EKİM BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR SEMPOZYUMU, İzmir, Türkiye, 26 - 29 Ekim 2019, ss.14-17
Bu araştırma, kentsel arıtma çamurunun fiğ+arpa karışımının ağır metal etkisini araştırmak
amacıyla 2015 ve 2016 yıllarında iki yıl süresince Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesinin
Bornova’daki deneme tarlalarında tesadüf blokları deneme deseninde dört tekrarlamalı olarak
yürütülmüştür. Araştırmada kontrol ve 6 kg/da N, P2O5 ve K olacak şekilde mineral gübre
uygulamaları yanında İzmir Büyükşehir Belediyesi İzsu Genel Müdürlüğü'nün Çiğli'de bulunan
Atık Su Arıtma Tesisinden alınan % 92 kurulukta arıtma çamurundan 1, 2 ve 3 t/da olarak
uygulanmış ve uygulamaların fiğ+arpa karışımının ağır metal içeriklerine etkileri araştırılmıştır.
Araştırma sonucunda arıtma çamurunun fiğ+arpa karışımının Cu, Zn, Mn, Ni ve Cd içeriklerinde
yıllara göre değişmekle birlikte istatistiksel olarak farklılıklara sebep olduğu ve kullanılan çamur
miktarına göre de bu farklılıkların değiştiği anlaşılmıştır. En yüksek bakır içeriği 2 t/da ve 1 t/da
arıtma çamuru uygulamasından, en yüksek Zn içeriği 2 t/da arıtma çamuru uygulamasından, en
yüksek Mn içeriği 1, 2 ve 3 t/da arıtma çamuru uygulamasından, en yüksek Ni içeriği 1 t/da ve 2
t/da arıtma çamuru uygulamasından, en yüksek Cd içeriği mineral gübre ve 3 t/da arıtma çamuru
uygulamasından, en yüksek Pb içeriği 2 t/da ve 1 t/da arıtma çamuru uygulamasından ve en yüksek
Cr içeriği 2 t/da arıtma çamuru uygulamasından alınmıştır. Arıtma çamuru söz konusu ağır metal
içeriklerinde önemli değişikliklere neden olsa da, bu değişikliklerin çok hafif artışlar şeklinde
olduğu, ancak bu artışların da arıtma çamurunun tarımda kullanılmasına dair yönetmeliğin sınır
değerlerinin altında kaldığı görülmüştür. Sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde 2 ya da 3 t/da
arıtma çamurunun tarımda rahatlıkla kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Anahtar kelimeler: Arpa+fiğ karışımı, Mineral Gübre, Arıtma Çamuru, Ağır Metal